Aktywne słuchanie - popraw relacje w swoim związku
Aktywne słuchanie pogłębia kontakty z drugim człowiekiem. Jest niezbędne dla utrzymania prawdziwej więzi rodzinnej. Na ogół bardziej lubimy mówić niż słuchać. W kryzysowych sytuacjach wolimy być wysłuchani i zrozumiani, niż słuchać i rozumieć partnera.
Harriet Lerner zauważa, że „Bliskość i dystans w związku uczuciowym są wprost proporcjonalne do umiejętności słuchania”. Dobre relacje między partnerami wymagają empatycznego wsłuchania się w to, co chce nam powiedzieć druga osoba.
Co nam przeszkadza w słuchaniu innych?
Jedną z barier, która nie pozwala partnerowi wczuć się w przekaz drugiej osoby, jest przekonanie o tym, że ona ma takie same lub podobne zdanie na omawiany temat. Na drugiego człowieka patrzymy przez pryzmat tego, jak sami odczuwamy, co skłania nas do oceniania innych naszą miarą.
Zauważamy odmienność postaw innych osób, ale jednocześnie wydaje się nam, że wiemy, co dany człowiek kryje we wnętrzu. Nie wykazujemy wówczas zainteresowania przeżyciami tej osoby, nie dajemy szansy na wyrażenie tego, co czuje naprawdę nasz rozmówca. Tylko osoba empatyczna potrafi ocenić i dostrzec stany emocjonalne innego człowieka.
Empatyczne słuchanie jest jakby wejściem w strefę myśli partnera, ale nie utożsamianiem się z jego wnętrzem. Osoba empatyczna wchodząc w role rozmówcy, zachowuje swoje doświadczenia, swoją osobowość, siłę przekonania.
Warunki aktywnego słuchania wpływające na poprawienie relacji:
- skup uwagę na wypowiedziach rozmówcy i na jego potrzebach (partner może potrzebuje tylko wysłuchania),
- powstrzymaj się od wyrażania swoich opinii i nie przerywaj wypowiedzi partnera (słysząc ciągle twoje rady, może poczuć się niewysłuchany),
- nie przenoś punktu ciężkości rozmowy na siebie, unikaj wypowiedzi typu: „Wiem, co czujesz, bo pamiętam, jak się bałam przed operacją wycięcia woreczka żółciowego”. Powiedz: „Nigdy nie przeżywałam czegoś takiego. To brzmi bardzo poważnie. Jestem pełna podziwu, że potrafisz tak otwarcie o tym rozmawiać”.
- wyraź zainteresowanie swoim ciałem, postawą, popatrz w kierunku nadawcy komunikatu, pochyl się w jego kierunku (przekaz niewerbalny)
- utrzymuj kontakt wzrokowy
- przyjmij zasadę, że inni również mogą mieć rację, bądź otwarty na nowe idee
- używaj zwrotów zachęcających do wypowiedzi i otwierających: „Tak, rozumiem”, „Ciekawi mnie to, co mówisz”, „Opowiedz o tym coś więcej”
- doprecyzuj wypowiedź, zadając pytania np.: Kiedy to się wydarzyło?, jak na to zareagowałeś?
- parafrazuj, w ten sposób sprawdzisz, czy intencja nadawcy jest zgodna z twoją interpretacją: O ile zrozumiałem/zrozumiałam, to…
- dowartościowuj rozmówcę (doceń drugą stronę, okaż uznania dla wysiłków i działań podejmowanych przez rozmówcę): To wspaniałe, jak zareagowałeś na ten problem, doceniam twoje poświęcenie i starania, ktoś inny by sobie nie poradził...
- emocje to ważny przekaz, zatem bądź empatyczny i wczuj się w uczucia rozmówcy: Mam wrażenie, że bardzo Ci na tym zależy
- podsumuj uzyskane informacje (pozwali to ocenić efekty rozmowy),
- unikaj zbędnych czynności odbieranych jako lekceważenie rozmówcy np. zabawy telefonem, przeglądania czasopism, stukania palcami po blacie stołu, oglądania telewizji. Również twoje niekontrolowane gesty i uśmiechy mogą wtrącić z równowagi twojego rozmówcę.
Jeśli damy odczuć partnerowi, że go rozumiemy, poczuje się akceptowany, bezpieczny i kochany, co z pewnością zaprocentuje utrwaleniem bliskości w związku.
A Ty jesteś lepszym słuchaczem czy raczej mówcą? :)
[W tekście wykorzystano przykłady z publikacji: H. Lerner, 100 zasad udanego związku]
